Μετάφραση:
- με την τσατσάρα μου χτενίζω τα μαλλιά.
-Τα τζιτζίκια τραγουδούν το καλοκαίρι.
-Χτες το απόγευμα με τσίμπισε ένα αγκάθι
-τα παιδιά πηγαίνουν στο τσίρκο
Η δυσλεξία ή ειδική μαθησιακή δυσκολία, όπως επικράτησε να λέγεται τα τελευταία χρόνια, απασχολεί διαρκώς και περισσότερο τα σχολεία όλων των βαθμίδων στη χώρα μας, αλλά και σημαντικό αριθμό γονέων. Παράλληλα τις τελευταίες δεκαετίες υπάρχει μια πληθώρα ερευνών που διερευνούν το αντικείμενο των μαθησιακών δυσκολιών και ειδικότερα της δυσλεξίας, μέσα από διαφορετικές επιστημονικές προσεγγίσεις και σχολές. Ενώ υπάρχει ένας καταιγισμός πληροφοριών που αφορούν την ορολογία, τα κριτήρια αξιολόγησης, τους αιτιολογικούς παράγοντες, τις θεραπευτικές μεθόδους και των ρόλο των διάφορων ειδικοτήτων στην αποκατάσταση τους που συχνά προκαλούν περισσότερο σύγχυση στους γονείς και στους εκπαιδευτικούς. Τι εννοούμε όμως με τον όρο δυσλεξία και ποιες είναι οι ενδείξεις που θα κάνουν ένα γονιό ή δάσκαλο να υποψιαστεί ότι έχει να κάνει με κάποια τέτοιου τύπου δυσκολία;
Η δυσλεξία δεν είναι διαταραχή της εκφοράς του λόγου, αν και συχνά συγχέεται με τη δυσλαλία. Η άρθρωση και η ομιλία των παιδιών με δυσλεξία είναι φυσιολογική, εκτός αν υπάρχει και κάποια άλλη διαταραχή μαζί με τη δυσλεξία. Δεν έχει σχέση με τη νοητική στέρηση. Εμφανίζεται συχνότερα στα αγόρια από ότι στα κορίτσια με αναλογία ¼.παρατηρείται σε όλους τους πολιτισμούς και δεν σχετίζεται με συναισθηματικούς και περιβαλλοντολογικούς παράγοντες. Στην δυσλεξία παρατηρείται επίμονη και συνεχής αδυναμία ανάγνωσης ,παρά τη φυσιολογική νοημοσύνη του παιδιού, άλλοτε σε μεγαλύτερο και άλλοτε σε μικρότερο βαθμό, δυσανάγνωστη γραφή και επίμονη δυσκολία στην εκμάθηση και αυτοματοποίησης της ορθογραφικής ικανότητας αλλά και στον τομέα των μαθηματικών, του προσανατολισμού στο χώρο και στο χρόνο και της οπτικής και ακουστικής αντίληψης και μνήμης. Συγχρόνως ενδέχεται να παρουσιάζουν εξαιρετικές ικανότητες στα εικαστικά, την αισθητική, τη διακόσμηση, τη μουσική και τις δημιουργικές κατασκευές.
Ειδικότερα τα παιδιά με δυσλεξία αντιμετωπίζουν δυσκολία στην οπτική επεξεργασία. Δυσκολεύονται στην αντίληψη των χαρακτηριστικών των γραμμάτων, όπως ο προσανατολισμός τους, 3-ε, η θέση τους, η διαδοχή των γραμμάτων στο χώρο και η αντίληψη και διάκριση μορφών, σχημάτων και συμβόλων.
Δυσκολεύονται να ξεχωρίσουν τους φθόγγους που μοιάζουν οπτικά, όπως το τα-π, η-ω, μ-ν, γ-χ, α-ο, φ-θ, β-δ, δ-θ, ζ-ξ, τσ- τζ με αποτέλεσμα την αντικατάσταση τους και την αντίστροφη ανάγνωσή τους. Διαβάζουν καθρεφτικά, όπως ε-3,τσ- στ, ία-αι, ίο-οι, ειδικότερα σε λέξεις τύπου φωνήεν- σύμφωνο-σύμφωνο-φωνήεν, π.χ τη λέξη αργός θα τη διαβάσουν αγρός, προσθέτουν γράμματα εκεί που δεν υπάρχουν ή αλλάζουν τη θέση τους ή τα παραλείπουν π.χ αντί για ταραχή μπορεί να διαβάσουν τραχή, αντί για κρασί , καρασί ή το παρεμφερές κεράσι. Επίσης εκτός ότι μπορεί να αντικαταστήσουν μια λέξη με μια άλλη που μοιάζει οπτικά ή ακουστικά μπορεί να αντικαταστήσουν μια λέξη με μια άλλη που μοιάζει σημασιολογικά, π.χ μαύρος- σκοτεινός. Τις ίδιες δυσκολίες μπορεί να παρουσιάσουν και στο γραπτό τους ανάλογα με τη βαρύτητα της δυσλεξίας αλλά και τις συνθήκες κατά τις οποίες το παιδί γράφει. Συνήθως τα περισσότερα λάθη σημειώνονται, ακόμα και για τα παιδιά που δεν έχουν σοβαρό πρόβλημα, στην ώρα της ορθογραφίας, στις σχολικές εκθέσεις και στα γραπτά διαγωνίσματα, όπου το παιδί γράφει υπό την πίεση του χρόνου, όπου παραλείπουν, αντικαθιστούν και προσθέτουν τόσο γράμματα, όσο και συλλαβές με αποτέλεσμα να μη γίνεται κατανοητή η λέξη. Γράφουν χωρίς να χωρίζουν προτάσεις με απουσία των κεφαλαίων και των σημείων στίξης με ελλιπής δομή και σύνταξη, πολύ φτωχό λεξιλόγιο και έλλειψη ιδεών, ενώ μπορεί ο προφορικός τους λόγος να είναι εκφραστικός και να διαθέτουν πλούσιο συναισθηματικό κόσμο.
Δυσχέρεια επίσης παρατηρείται στην ανάγνωση λέξεων που διαφέρουν μόνο στον τονισμό, π.χ νόμος- νομός, λεμόνια-λεμονιά, ή που μοιάζουν πολύ μεταξύ τους π.χ γνωρίζω-χωρίζω, άλλοτε- άλλωστε ,θάρρος- φάρος. Για αυτούς τους λόγους για το παιδί με δυσλεξία η ανάγνωση είναι δύσκολη έως αδύνατη, γεγονός που πρέπει να μας προβληματίσει και να μας κάνει να απευθυνθούμε σε κάποιον ειδικό ακόμα και από την πρώτη δημοτικού. Αν και υπάρχει η άποψη ότι η διάγνωση της δυσλεξίας πρέπει να γίνεται μετά την Τρίτη δημοτικού, θα πρέπει κάποιος μετά τα Χριστούγεννα της πρώτης δημοτικού, να αναρωτηθεί γιατί το παιδί ενώ είναι έξυπνο, αδυνατεί να ακολουθήσει το επίπεδο της τάξης του και δε μπορεί να διαβάσει;
Συνεχίζεται....
