Δυσγραφία

Η γραφή με το χέρι είναι μια σύνθετη δραστηριότητα και απαιτεί το συνδυασμό οπτικών, κινητικών κιναισθητικών (προσανατολισμό στο χώρο) και γνωστικών δεξιοτήτων. Για να γράψει ένας μαθητής θα πρέπει να έχει αναπτύξει τις προδεξιότητες οπτικοκινητικού συντονισμού, να έχει την κατάλληλη στάση του σώματος και του τετραδίου, σωστή λαβή του μολυβιού και παράλληλα να μπορεί να υπολογίσει την ευθυγράμμιση των γραμμάτων του, το μέγεθός τους και την σταθερότητα του, το πάχος της γραμμής, την αναλογία πεζών και κεφαλαίων, την απόσταση των κενών ανάμεσα στις λέξεις, την συνολική εικόνα του κειμένου του αλλά και την ταχύτητα της γραφής. Πρέπει να έχει ικανοποιητικό έλεγχο των κινήσεων του, της προσοχής του και του προσανατολισμού του στο χώρο.
Τα παιδιά με δυσγραφία παρουσιάζουν επίμονη δυσκολία στην γραφή, με αποτέλεσμα ένα δυσανάγνωστο κείμενο, ή ένα ευανάγνωστο που όμως έχει γραφτεί με πάρα πολύ αργό ρυθμό. Δεν πρέπει να συγχέεται η δυσγραφία, με τις παραλείψεις γραμμάτων που αφορούν την δυσλεξία και την δυσορθογραφία, παρότι συχνά συνυπάρχουν και την δυσπραξία. Πρέπει επίσης να γίνεται ένας διαχωρισμός στην δυσλεκτική δυσγραφία και σε αυτή που οφείλεται σε δυσκολίες οπτικοκινητικού συντονισμού, ή ελλιπής λεπτή κινητικότητα και γενικότερες κινητικές δυσκολίες π.χ σύνδρομο Down.
Οι μαθητές με δυσγραφία παρουσιάζουν απουσία τονισμού, σημείων στίξης, ανάμειξη κεφαλαίων και μικρών γραμμάτων. Δεν γράφουν πάνω στη γραμμή, δυσκολεύονται να κρατήσουν ένα σταθερό μέγεθος και πάχος γραμμάτων, βγαίνουν έξω από το περιθώριο, δεν αφήνουν αποστάσεις ανάμεσα στις λέξεις με αποτέλεσμα όλη η σελίδα να μοιάζει με μια πρόταση. Συνήθως κρατούν με δύναμη το μολύβι τους, σπάζοντας συνέχεια τη μύτη από τη πίεση που ασκούν – για αυτό το λόγο η χρήση μηχανικών μολυβιών δεν ενδείκνυται - σβήνουν συνέχεια, κάνουν μουντζούρες και τσαλακώνουν τα τετράδιά τους. Κουράζονται περισσότερο από τα άλλα παιδιά όταν γράφουν και παραπονιούνται ότι τα πονάει το χέρι τους, κάτι που πράγματι συμβαίνει. Δαγκώνουν την ώρα που γράφουν το μολύβι ή την μπλούζα τους και χάνουν συνέχεια τα πράγματα του γραφείου τους.
Η αντιγραφή είναι η πιο βαρετή και κοπιαστική δραστηριότητα και την αναβάλλουν όσο μπορούν. Γράφουν είτε υπερβολικά γρήγορα και δυσανάγνωστα, είτε υπερβολικά αργά. Ιδιαίτερα σε καταστάσεις πίεσης, όπως τα διαγωνίσματα, το γραπτό τους μπορεί να είναι αδύνατο να διαβαστεί.
Οι παρατηρήσεις από τον εκπαιδευτικό ή το γονιό του τύπου « προσπάθησε περισσότερο, μπορείς να κάνεις καλύτερα γράμματα», φέρνουν αντίθετα αποτελέσματα. Οι ασκήσεις αντιγραφής, παρότι είναι μια καλή άσκηση για τα παιδιά, όταν γίνεται χωρίς επίβλεψη, δεν έχει το αναμενόμενο αποτέλεσμα, αφού δε καθοδηγείται το παιδί στη σωστή φορά των γραμμάτων και εδραιώνει λάθος τεχνικές .
Δυστυχώς όμως ένα κείμενο δυσανάγνωστο προδιαθέτει αρνητικά τον αναγνώστη, ακόμα και αν το περιεχόμενο του είναι πολύ καλό. Για αυτό το λόγο, καλό είναι το παιδί να μπει στην κατάλληλη θεραπευτική αντιμετώπιση από τον ειδικό και με την χρήση ταυτόχρονα υποστηρικτικών μέσων να προσπαθήσει να γράψει περισσότερο ευανάγνωστα. Στα μικρότερα παιδιά που είναι και πιο ανώριμα, οι απαιτήσεις πρέπει να είναι μικρότερες και να μην είμαστε αυστηροί, ούτε να συγκρίνουμε τα γραπτά τους με των άλλων παιδιών. Ίσως στην αρχή να χρειάζεται να παίρνουν λιγότερες ασκήσεις από τις κανονικές και να τους δίνετε περισσότερος χρόνος, με ολιγόλεπτα διαλλείματα. Μεγαλώνοντας το παιδί και καθώς ωριμάζει, κάνοντας μικρά βήματα κάθε φορά, με εκπαίδευση και συνεχή ενθάρρυνση, βελτιώνει το γραπτό του και αποκτά περισσότερη αυτοπεποίθηση σε ότι αφορά το γραπτό λόγο.

ΑΝ ΤΟ ΠΑΙΔΙ ΔΕΝ ΜΠΟΡΕΙ ΝΑ ΜΑΘΕΙ ΜΕ ΤΟΝ ΤΡΟΠΟ ΠΟΥ ΔΙΔΑΣΚΟΥΜΕ ΤΟΤΕ ΠΡΕΠΕΙ ΝΑ ΤΟ ΔΙΔΑΞΟΥΜΕ ΜΕ ΤΟΝ ΤΡΟΠΟ ΠΟΥ ΜΠΟΡΕΙ ΝΑ ΜΑΘΕΙ. – Maria Montessori .

Δημοσιεύτηκε στην εφημερίδα "Αναγνώστης"